Ik had nog een slotconclusie beloofd na het lezen van Fantasia van Geronimo Stilton. Ik had me eerlijk voorgenomen mijn mening te herzien als het boek beter zou zijn dan ik had verwacht. Ik heb mijn uiterste best gedaan om ook wat positiefs te zien in dit boek. Maar helaas, ik heb mijn pogingen snel opgeborgen. Ik verwachtte niet veel van "Het Mooiste Kinderboek Aller Tijden", maar dat het zo slecht was had ik zelfs niet verwacht.
Ik heb mijn best gedaan om te beschrijven wat ik er niet goed aan vond. Maar eigenlijk kan je dat het best omschrijven als: 'Het ontbrak aan dingen die wél goed waren'. Die dingen die zoveel andere kinderboeken wél waardevol maken vind ik niet terug in Fantasia. Ik zeg niet dat elk boek gezegend zou moeten zijn met al deze kwaliteiten, maar als ik er geen enkele van terugvind, dan stemt me dat toch niet vrolijk:
mooie schrijfstijl: Dit boek heeft eigenlijk geen schrijfstijl. Nooit wordt moeite gedaan om iets mooi te zeggen, om te spelen met taal, of je zou de meestal flauwe naamgevingen moeten nemen.
suggestie: Ik hou van het tussen de regels lezen, maar nooit krijg je daar de kans toe met dit boek. Alles wordt expliciet vermeld. Nooit wordt de fantasie geprikkeld. Fantaseren wordt in de kinderen hun plaats gedaan.
sfeerschepping: Het wordt de lezer ontnomen zelf de sfeer te proeven. Wat hij moet voelen, wordt ook nu weer expliciet vermeld. Aan het begin van elk hoofdstuk is er bijvoorbeeld een tekening die de sfeer van het rijk waarin Geronimo beland is moet weergeven. In grote letters staat op de tekening welke geur er bij hoort. Weer wordt niets aan de kinderlijke fantasie overgelaten.
humor: De humor in het boek is van het slapstickgenre en enorm voorspelbaar, ook voor een kind van acht. Alle grappen hebben meterslange baarden.
uitgewerkte karakterschetsen: De goeden zijn goed en de slechten zijn slecht. Daarmee is alles gezegd. Toch wel een heel simplistische voorstelling.
strakke spanningsboog: Fantasia zou een spannend boek moeten zijn. Er worden ontzettend veel elementen aangehaald waarmee je een boeiend en spannend verhaal zou kunnen vertellen, maar haast nooit gebeurt er iets mee. De zes hoofdstukken waarin Geronimo telkens een ander rijk bezoekt verlopen vrijwel identiek. Bovendien wordt het verhaal zo snel verteld dat er nooit spanning kan worden opgebouwd.
goed plot: Geronimo die de feeënkoningin een zoen geeft, waardoor die wakker wordt. Komt me ergens bekend voor. Bovendien gooit men er nog wat moraliserende lessen achteraan. Moet ik nog meer zeggen?
fantasierijke illustraties: Ik hou van illustraties waarbij je nog kan wegdromen, die de sfeer van een verhaal raak vatten, maar daarnaast ook de fantasie prikkelen om buiten het verhaal verder te kleuren. En waarvan de stijl niet cliché is. De illustraties in Fantasia zijn van het genre populaire strip. Eigenlijk ontbreekt hier ook elke stijl.
Fantasia is absoluut met respect geschreven. Met respect voor de regels van de platte commercie welteverstaan. Fantasia is geen boek, het is een product. Waarbij het respect voor kinderen naar mijn mening heel ver zoek is. En dat vind ik toch de belangrijkste conclusie na het lezen van Het Mooiste Kinderboek Aller Tijden.
En toch lezen bijna alle kinderen dat boek heel graag. Jij leest het natuurlijk met de bril van een volwassene, een volwassene die heel graag en heel veel leest. Terwijl veel kinderen (nog) niet graag lezen. Ik denk dat een boek als Fantasia voor sommige kinderen een mooie opstap kan zijn naar andere boeken die wel de kwaliteiten bezitten die jij belangrijk vindt in kinderboeken. En sommige kinderen geraken nu eenmaal niet verder dan Fantasia en dat hoeft ook niet, vind ik.
BeantwoordenVerwijderenIk blijf me afvragen wat kinderen er dan zo goed aan vinden.
BeantwoordenVerwijderenOndanks alle mooie boeken die wij in huis hebben (en in de bib lenen) leest Zoonlief nog steeds niet graag (integendeel, het gaat van kwaad naar erger). Geef ik hem dan 'Fantasia' wel of niet te lezen???
Vandaag ga ik met een aantal kinderen praten over Geronimo (nav van Chambers' 'Vertel eens'. Ik ben benieuwd wat daar uit komt en of ik jullie daar later meer over kan zeggen. Ik neem bovenstaande bevindingen mee en zal ze eens vragen hoe zij staan tegenover kritische volwassenen (ik deel de mening dat het niet zo fantastisch is, maar ja, ik wéét dat ze het graag lezen....)
BeantwoordenVerwijderenTja, ze zijn ervan overtúígd dat het leuk is (http://mediacoachbiebcapelle.blogspot.com/2009/11/een-goed-gesprek.html)
BeantwoordenVerwijderen....
Weet u, als u zoveel kritiek heeft op Geronimo, waarom leest u dan een boek ervan? U weet dat het geen leuke boeken zijn. Als u dat vind, moet u (vind ik) gewoon kappen met het kritiek. Kinderderen lezen het graag en daar gaat het om. Als je het mij vraagt, is de titel, beste kinderboek ooit, terecht gegeven!
BeantwoordenVerwijderenDan stoppen we ook maar meteen met het geven van kritiek als kinderen voortdurend hamburgers, choclola en frieten eten. 'Kinderen eten het graag en daar gaat het om.'
BeantwoordenVerwijderenEr bestaat toch ook nog zoiets als geestelijke gezondheid.
Gefeliciteerd met de eerlijke, volledige en objectieve bespreking van het fenomeen "Fantasia". Parels voor de zwijnen, als steeds, maar toch: goed werk!
BeantwoordenVerwijderenBeste Stefan,
BeantwoordenVerwijderenAls u nu eten gaat bendrukken, heb ik ook niks meer te zeggen. Wat u benadrukt is ongezond. Ik heb nog NOOIT iets ongezonds gezien aan een boek..En wat de geestelijke gezondheid betreft: Stel, er was geen Geronimo Stilton. Hadden kinderen dan zoveel gelezen? Nee ik denk van niet. Zoals ik al eerder antwoorde in een van uw verhalen: Ooit worden kinderen te oud, en zullen ze andere boeken moeten lezen.
M.V.G.
Misschien is de aanwezigheid van schadelijke voedingsstoffen nog niet het grootste probleem van het eten van hamburgers, chocola en frieten.
BeantwoordenVerwijderenMisschien is de afwezigheid van gezonde voedingsstoffen een veel groter probleem.
En net zo bij lezen. Er zijn dingen die kinderen moeten meekrijgen en die ze bijvoorbeeld in goede boeken vinden.
Maar het lezen van pulp (zoals Geronimo Stilton) weerhoudt hen ervan goede kinderboeken te lezen. Hun buikje is immers al gevuld.
En dat ze later automatisch zullen overstappen op betere literatuur is tot nu toe helaas nog niet gebleken. De Harry Pottergeneratie is nu ook op zoek naar meer van hetzelfde (zoals bijvoorbeeld Stephenie Meyer) in plaats van naar kwalitatieve literatuur.
Lees ook dit eens: http://lettererf.blogspot.com/2010/02/goed-en-kwaad-in-jeugdliteratuur.html
BeantwoordenVerwijderenKinderen die nooit boeken lezen waarin de grens tussen goed en kwaad genuanceerd wordt, dat noem ik nu een voorbeeld van de 'afwezigheid van gezonde voedingsstoffen'. Als zij opgroeien met het zwart-witbeeld dat mensen óf goed óf slecht zijn, dan geeft hen dat een verkeerd mensbeeld.
En daar had een goed boek iets aan kunnen doen.
Kinderen zullen ooit de overstap moeten maken. Ookal gaat gaat het misschien langzaam, dat ze eerst andere boeken moeten lezen die nog kinderlijker zijn. Maar: Ik kan me nauwelijks voorstellen dat kinderen nog Geronimo Stilton lezen als ze naar het voortgezet onderwijs gaan. Alhoewel dat natuurlijk wel goed kan in enkele gevallen! Maar, ik herinner me nog, dat ik ook in een schooljaar 4 boeken moest lezen. De kinderen zullen onbewust gegrepen worden door die titeratuur. Ik moet wel eerlijk bekennen: Ik woon in Nederland, en weet nauwelijks hoe populair Geronimo in Begië is. Maar ik verwacht wel dat de grens ongeveer gelijk ligt. Ik blijf bij mijn standpunt dat Stilton alleen positief heeft bijgedragen aan de jeugdliteratuur, maar ik respecteer uw mening.
BeantwoordenVerwijderenM.v.g.
Beste anoniem (al was het misschien handig om toch even je naam te vermelden, want ik weet niet of ik het steeds tegen dezelfde heb),
BeantwoordenVerwijderenToevallig was er net gisteren een 16-jarige op tv met een poster van Stilton op zijn kamer. Blijkbaar kan het dus toch dat een jongere erin blijft hangen. Maar uiteraard geeft één voorbeeld nog geen reden tot veralgemening.
De meeste Stiltonlezers zullen later wel wat anders gaan lezen. Misschien Harry Potter als ze dat nog niet gedaan hebben. Misschien iets anders van hetzelfde. Maar ik geloof er niet in dat ze automatisch een Bart Moeyaert, een Edward van de Vendel of een Floortje Zwigtman zullen gaan lezen.
Sorry, maar het blijft mijn standpunt.
Al vind ik het wel het onderzoeken waard. Ik zou best eens willen weten wat de eerste Harry Pottergeneratie nu leest.
Beste Stefan,
BeantwoordenVerwijderenU hebt het nog steeds tegen dezelfde anoniem hoor. Ik denk dat de Stilton situatie nu eenmaal zo is, en u er weinig aan kunt veranderen, hoe graag u dat ook wilt. Op Stilton zullen alleen de kinderen invloed hebben. Maar waar wij het allebij overeens zijn: Het Stilton gebeure, houdt ons bezig.
M.v.g.
Ik beland hier toevallig bij de reacties. Goh, Stilton blijft toch voor beroering zorgen. Ik begrijp eigenlijk niet goed waar je je zo druk om maakt. Mijn zoon leest graag Stilton. En Harry Potter. En stripverhalen. En dat is het zo wat. Ik vind het wel een beetje jammer dat hij geen boekenwurm is zoals zijn moeder was (en nog is - ik kan als het ware niet zonder lezen), want ik heb zelf ontzettend veel plezier beleefd aan jeugdboeken. En ik probeer hem nog steeds te stimuleren om ook eens een ander boek vast te pakken. Maar is het nu zó erg dat hij dat niet doet? Wordt hij daardoor een beperkter mens met een beperkter wereldbeeld? Ik denk het niet. Onze opvoeding bepaalt óók mee hoe hij over goed en kwaad denkt. Hij hoort veel op school, op de radio, op televisie, van zijn vrienden, van ons... Wij praten ontzettend veel met onze kinderen, over vanalles en nog wat. Dát zal voornamelijk bepalen hoe hij over goed en kwaad zal denken. Daar ben ik van overtuigd. Mijn zoon zal misschien nooit een grote lezer worden. En dat hoeft ook niet. Dat is mijn streefdoel niet. Hij is een jongen met heel veel kwaliteiten en zorgt ervoor dat de wereld voor hemzelf en voor anderen een mooie plek is om te leven. Wel of niet lezen zal dat niet veranderen.
BeantwoordenVerwijderenDaar sluit ik me volledig bij aan!
BeantwoordenVerwijderen