toilet

Afgelopen weekend landde het ruimteveer Discovery na twee weken weer op het Kennedy Space Center in Florida.

Informatie die zo nutteloos is dat ze weer interessant wordt: Zo een ruimteveer heeft meer dan twee miljoen onderdelen. Aan boord zijn vijf boordcomputers en bevinden zich ongeveer duizend knopjes. De handleiding voor het gebruik van het toilet alleen al bevat tweeënzeventig pagina's.

Ik stel me zo een astronaut voor die zich voorneemt dat onderweg wel eens even te lezen, maar dan voor een onaangename verrassing komt te staan wanneer hij door de stress van de lancering toch ineens hoognodig moet.

vliegende spoken

Gisteren sloten we de Jeugdboekenweek af met een dansworkshop. Uitgangspunt was het boek Op spokenjacht van Udo Weigelt en Christa Unzner.

Het viel te verwachten: elf meisjes kwamen opdagen. Maar toch ook één dapper jongetje. Hij deed gretig mee, amuseerde zich zichtbaar. Maar toen ik op het einde vroeg of de workshop nu een 9 op 10 of een 10 op 10 waard was, was hij uiteraard de enige die riep om een 0 op 10. Tja, dansen is voor veel jongens toch niet cool genoeg. En toegeven dat het leuk is al zeker niet.

Het waren twee drukke weken. Met kleuterklassen gingen we op zoek naar kabouters in de bib. Klassen van het eerste en tweede leerjaar verkenden sprookjes. Boeken met veel fantasie kwamen aan bod tijdens het voorleesmoment op zaterdagmorgen en gisteren was er dus nog de dansworkshop als afsluiter. Het is allemaal goed geweest, maar toch ben ik blij dat het gedaan is. De rest van het jaar staan er nog een paar auteurslezingen geboekt, maar ik begin nu toch volop na te denken over ons programma voor volgend schooljaar.

Paul Biegel jarig

Vandaag zou Paul Biegel 84 worden. Zou, want de auteur overleed in 2006.

Een kort overzicht geven van Paul Biegels werk is een onbegonnen zaak. Biegels oeuvre bestaat uit meer dan 60 boeken, waarvan ik er tot nu toe nog veel te weinig gelezen heb.

Boeken als De tuinen van Dorr (10+) en De rode prinses (10+, Zilveren Griffel 1988) zijn klassiekers. Telkens valt Biegels enorme vertelkracht op.

Een van zijn laatste meesterwerken schreef Paul Biegel in 1999 met Laatste verhalen van de eeuw (10+, Woutertje Pieterse Prijs 2000). Het is een verzameling van 19 kortverhalen, waarvan het eerste mij een beetje teleurstelde, maar waarvan de 18 andere me volledig van de sokken bliezen. Allemaal sprookjesachtige verhalen die telkens weer een andere sfeer weergeven, maar allemaal meesterlijk verteld in een sappige taal zoals alleen Paul Biegel kan en die ook oudere kinderen kan blijven boeien.

Uitspraak van Paul Biegel: "De aard van het kind is niet het klein zijn, maar het groot worden."

mijn score:

De tuinen van Dorr ===

De rode prinses ===

Laatste verhalen van de eeuw =====

kabouterkoek

Tijdens de jeugdboekenweek ontvangen we kleuters in onze bibliotheek. We verkennen sprookjes in de bib. De kinderen vertellen het verhaal van Roodkapje aan de hand van prenten van Kristien Aertssen uit Mijn sprookjeskijkboek, we toveren een kleuter om in een dier met een toverspreuk uit Magistrologie van Dugald Steer en Yvonne Gilbert en we lezen voor uit En ze leefden nog lang en gelukkig van Henri van Daele en Thé Tjong-Khing.

Wanneer de kinderen kabouterkoek mogen proeven is er eentje zo bij de pinken dat hij opmerkt dat het wel erg veel op peperkoek lijkt. "Ja," zeg ik, "het heeft een beetje weg van peperkoek, hè, maar je proeft toch wel duidelijk de paddenstoelensmaak, niet?"

"Jaaaaaaaa!" knikken ze allemaal.

rupsen

Wie vandaag gegoogled heeft, moet het zeker gemerkt hebben. De zoekmachine bracht op een eigen manier hulde aan Eric Carles klassieker Rupsje Nooitgenoeg. Het was vandaag dan ook Rupsje Nooitgenoeg-dag. Het boek wordt dit jaar 40 en de auteur wordt op 25 juni 80. 29 miljoen exemplaren zijn er van verkocht in 45 landen.

hoe zou het zijn met...

Hoe zou het zijn met het oude vertrouwde testbeeld? Als je 's nachts op moet om je dreumes de fles te geven, dan zap je wel eens van de ene naar de andere zender op tv. Zo kwam ik deze week om vier uur in de ochtend op RAI iets tegen dat ik in geen jaren meer had gezien: het testbeeld.

Dertig jaar geleden was het testbeeld een vertrouwd gezicht op het scherm. Dat was nog in de tijd dat er niet non-stop herhalingen of commercials te zien waren op tv. De tijd dat de programma's pas om zes uur 's avonds begonnen met Klein klein kleutertje. Het testbeeld vulde het scherm al die uren daarvoor. Ik meen me te herinneren dat het vergezeld werd met een eindeloze tuuuuuuuuut-toon, maar als je het volume van je tv uitzette had je daar geen last van.

Wat de bedoeling van het testbeeld was heb ik nooit begrepen. Wie het ooit heeft ontworpen is volgens mij eveneens een goed bewaard geheim. Maar door zijn spel van kleuren en vlakken kan het best tippen aan een Mondriaan. Het is minstens even bekend. Zou de ontwerper ooit betaald zijn geweest voor zijn werk? Krijgt hij nog royalties telkens het op het scherm verschijnt? Of loopt er nog ergens een miskend kunstenaar rond?

En dat het niets te bieden zou hebben is ook niet echt waar. Ik heb er altijd een soort gezicht in gezien dat je regelrecht aankijkt, wat maakt dat je er naar kan blijven terugkijken. Ik herinner me ook dat ik als kind met mijn vriendjes voor tv zat en dat we met z'n allen probeerden het testbeeld over te tekenen. Op die manier was het testbeeld toch al een creatief kinderprogramma avant la lettre.

ze is er weer

Ja ja, ze is weer begonnen, de tofste week van het jaar. De week die, zoals het cliché zegt, zo leuk is dat ze wel veertien dagen duurt. Met een fantastisch geslaagd openingsfeest in en om de Permekebibliotheek van Antwerpen. Ik had vooraf mijn programma opgesteld, wat best moeilijk was, want alles gaan bekijken wat ik wou zien was gewoon onmogelijk. Het werd een hectische namiddag: een kwartiertje van de theatervoorstelling Onderzeeboot, even langs bij Carll Cneut, Marjolein Pottie, Marit Törnqvist (die, alhoewel ik haar laatste boek niet zo een voltreffer vind, er toch een fantastische lezing over gaf), Sabien Clement en nog een kort stukje van de voorstelling Briek.

Gelukkig hebben de meeste kinderen de dag in een wat rustiger tempo mogen afleggen.

Het is ook de start van twee hectische weken in de bib. Dat betekent ook veel overuren. En ik ben net tot de constatering gekomen dat ik mijn maximum aantal overuren al bereikt heb. En dat ik nog heel wat verlofdagen, overgeheveld van vorig jaar, over heb die tegen het einde van de maand moeten opgenomen zijn. Dat wordt dus gratis gaan werken de komende weken. Wie heeft ooit bedacht dat ik het werk van educatief medewerker in een halftijds uurrooster zou moeten doen?

Roberto Piumini jarig

Vandaag wordt Roberto Piumini 62. Van hem heb ik nog maar enkele boeken gelezen, maar ze hebben me wel overtuigd.

In Moto-Iti, het meeuweneiland (10+, Ziveren Griffel 1994) komen we terecht op een eiland dat aan Paaseiland doet denken. Roberto Piumini geeft zijn versie van het ontstaan van de beelden. Een intrigerend boek over wraak en thrillerscènes met meeuwen, waarbij Hitchcocks The birds nooit veraf is.

Maar nog mooier vind ik Stralend kruid (10+, Vlag en wimpel 1995). Zelden heeft een boek mij zo ontroerd als dit. In dit verhaal moet Madurer, zoon van een Turkse landheer, door zijn ziekte binnen de muren van zijn kamer blijven. Maar zijn vader zendt hem de schilder Sakumat, die landschappen schildert op de kamermuren zodat Madurer toch de buitenwereld kan zien. Tussen Madurer en Sakumat ontstaat een intense vriendschap, vooral wanneer de schilderingen een eigen verhaal beginnen te vertellen. Het einde is echt heel ontroerend, maar dat ga ik hier niet verklappen. Ik herinner me dat ik dit boek begon te lezen, maar dat ik even later weg moest. Ik heb het boek dan maar meegenomen en heb me opgesloten in mijn auto om het te kunnen uitlezen.

Vooral de taal is bijzonder rijk in Piumini's boeken. En dat is nu net een van de elementen die voor mij een boek groot maken. Maar niet alleen met taal, ook met het verhaal weet de auteur je te pakken.

Ik weet niet of Piumini nog schrijft. Na 2003 is alleszins niets meer van hem in het Nederlands verschenen, en dat is bijzonder jammer.

Uitspraak van Roberto Piumini: "Misschien schrijf ik de verhalen die ik vroeger als kind gelezen zou willen hebben."

mijn score:

Moto-Iti, het meeuweneiland ====

Stralend kruid =====

nooit wanhopen

Ergens in september of oktober is een van onze katers weggebleven. In het begin hoopten we nog dat Mie (ik weet het, het is een meisjesnaam, maar als je daar problemen mee hebt moet je bij Marleen zijn) na een paar dagen wel weer zou opduiken. Maar naarmate hij langer wegbleef begonnen we al te denken aan jagers, duivenliefhebbers of een ongeval.

Maar wie liep er gisterochtend plots rond het huis? Juist: Mie. Hij zag er goed uit. Helemaal niet alsof hij al die tijd verwilderd in de natuur heeft moeten overleven. We hebben geprobeerd om hem binnen te roepen, maar dat laatste stukje durfde hij niet echt. Wel merkten we na al die tijd toch een soort herkenning.

Ondertussen is Mie weer verdwenen. Komt hij nog terug? We weten het niet. Maar te weten dat hij nog leeft geeft toch al een goed gevoel.

zeker lezen

De hondeneters

(Marita de Sterck)

Victors lichaam probeerde te gaan liggen. Alles in Victor

smeekte om snelle bewegingen, maar het piepen van het beest

maakte duidelijk hoe het moest. Victor bewoog zo voorzichtig

als hij maar kon, maar het ijskoude slib vrat zijn krachten op.

Terwijl elke spier verkrampte, schoot het door Victor heen:

Django leefde. Ernest Vervoort niet meer.

Wanneer Marita de Sterck komt aanzetten met een boek voor jongeren is het altijd likkebaarden. En ook bij haar nieuwe boek, De hondeneters, worden weer verwachtingen ingelost. Wat zich aandient als een eenvoudig verhaal, maar met een originele invalshoek, blijkt uiteindelijk over veel meer te gaan dan dat. Die invalshoek is de hoofdpersoon Victor die aan epilepsie lijdt, maar die zich dankzij zijn Mechelse herder Django - die Victors aanvallen kan voorspellen - weet te redden. We schrijven de laatste jaarwisseling van Wereldoorlog I. Wanneer Django verdwijnt gaat Victor naar hem op zoek. Voor Victor, die is opgegroeid binnen de beschermende muren van zijn vaders notariswoning, is het contact met de buitenwereld een schok. Hij verneemt dat zijn hond waarschijnlijk in handen van hondenslachters is gevallen. Hij zal van Mechelen naar Boom moeten reizen om Django terug te vinden. Wat volgt is in eerste instantie het relaas van bijzondere ontmoetingen met een heleboel intrigerende personages. Met de mooie Anna bijvoorbeeld die meer wil dan alleen liefde. Met Flor, die verboden liedjes zingt. Met de vrouw met de baard, die alleen nog zichzelf heeft om te geven. Met Trezeke Viool, die veel meer geeft aan mannen dan alleen haar lichaam. En met nog een nog een heleboel andere personages.

Maar naar het einde toe trekt Marita de Sterck alle registers open. Thema's die tot dan slim verdoken waren komen nu bovendrijven. Over het verzet, over een moord, over hoe niets is wat het lijkt, over hoe mensen streven naar rechtvaardigheid, maar zonder zelf aan het kwaad te kunnen ontkomen. Langzaam komt Victor ook achter de onontkoombare waarheid over zijn broer die door vaders druk naar het front is getrokken.

De auteur heeft zich enorm sterk gedocumenteerd. Verhalen over de Eerste Wereldoorlog gaan heel vaak óf over het leven aan het front óf over de mensen die achterblijven in bezet gebied. De streek van Dijle en Rupel is prachtig in beeld gebracht. Maar alhoewel dit verhaal zich afspeelt tussen Mechelen en Boom is het bewonderenswaardig hoe sterk Marita de Sterck de gruwel van het front in de Westhoek voortdurend aanwezig laat zijn.

De hondeneters is een verhaal over gewone mensen die door de oorlog gedwongen zijn in ongewone situaties. Een verhaal over pijn en hoe die pijn je tot inzicht kan leiden. Dat, samen met het sterk historisch kader, maakt dit boek tot een van de sterkste oorlogromans van de laatste jaren.

Voor 14+

mijn score: =====

verkiezingen

In Noord-Korea zijn zopas parlements'verkiezingen' gehouden. De kiezers konden alleen stemmen op leden van de communistische partij. Op elk biljet stond precies één districtskandidaat. Voorstemmers hoefden niets in te vullen. Ze konden hun biljet gewoon in de bus gooien. Tenminste nadat ze eerst een groet brachten aan dictator Kim Jong Il en zijn zoon Kim Il Sung. Wie tegen wilde stemmen, moest het stemhokje in en de naam doorhalen.

De opkomst zou bijna 100 procent bedragen.

prijs eens een boek

Ik vind niet dat er te veel literaire prijzen zijn (zoals ik al eens schreef op vertel eens). Maar er worden er wel veel op korte tijd uitgereikt. De Boekenleeuw is nog niet afgekoeld of daar komt de Woutertje Pieterse Prijs al aan. En ondertussen mogen we ons al opwarmen voor de Gouden Uil. Dat is op zich toch allemaal prima, maar het maakt het wel niet gemakkelijk om die boeken te promoten in mijn bibliotheek. Ik heb nog maar pas een standje met Boekenleeuwpauwwelpenpluimwinnaars geïnstalleerd en ik zou er al een boek moeten weghalen om als Wouterje Pietersewinnaar in de kijker te zetten. Het zou welkom zijn als die focus op prachtige boeken wat meer gespreid zou zijn.

Maar toch dik verdiend, Peter Verhelst en Carll Cneut. Ik weet niet wie van jullie twee ik het meest moet feliciteren. Het geheim van de keel van de nachtegaal is zowel qua tekst als qua illustraties een enorm meesterwerk. Een fantastische winnaar.

En ik verwacht nog meer op 4 mei.

gelezen in de maand februari

Dagboek van een halve indiaan (Sherman Alexie) - 14 + ===

Voor nu en nog heel lang (diverse auteurs) - 7+ ====
Wat niemand had verwacht (Marit Törnqvist) - 6+ ==
Mijn familie is een bende (Dolf Verroen) - 9+ ==
15 (Per Nilsson) - 14+ ====