donderdag 29 oktober 2009

niet uitgelezen


Volgens de achterflap wordt De uilenvlucht van Roland Mans een spannende roman waarin enkele jongeren vechten tegen milieucriminaliteit.

Op de eerste paar regels kom ik acht keer een bijvoeglijk naamwoord tegen, zoals hier:

Het spartelende konijn stootte een schrille doodskreet uit en bezweek toen onder de druk van Levs greep. Terwijl de oehoe met trage, krachtige vleugelslagen terug naar de richel vloog, kaatste zijn triomfantelijke uilenschreeuw door de groeve.

Bijvoeglijke naamwoorden zijn iets iets waarmee je naar mijn mening toch zuinig moet omspringen, wil je niet dat je tekst overladen en potsierlijk aandoet.

Bladzijde 8 eindigt met: Hoe meer hij van ze te weten kwam, hoe meer hem een gevoel van herkenning bekroop. En dat vind ik nu erg stijf taalgebruik. Bovendien had het verhaal me na die paar bladzijden nog niet beet. Dat is de reden waarom ik het boek niet heb uitgelezen.

dinsdag 27 oktober 2009

over een aangekondigd einde... en wat er ondertussen nog gaat komen

Het is op een paar dagen na precies elf maanden geleden dat deze blog werd opgestart. Niets is oneindig, ook deze blog niet. Bij deze kondig ik plechtig aan dat ik er nog één maand mee verderga, tot op de eerste verjaardag van Lettererf, maar dat de blog daarna onherroepelijk wordt afgesloten.

Een van de dingen die ik elke maand met je deelde was het lijstje van wat ik had gelezen, samen met een eenvoudige quotering. Doordat de meeste boeken een score van === tot ==== kregen toebedeeld, ontstaat misschien de indruk dat ik nogal snel tevreden ben en dat het aanbod van de huidige generatie jeugdboeken over het algemeen heel goed is. Helaas is dat niet waar. Heel vaak lees ik een boek niet uit. En de reden is dikwijls dat ik vind dat er wat aan schort. En doordat ze niet zijn uitgelezen, krijgen ze ook geen beoordeling. Ik ben me ervan bewust dat ik daardoor wel eens een boek mis dat achteraf toch een pareltje blijkt te zijn.

In de laatste maand van Lettererf wil ik ook aandacht schenken aan die boeken. Van elk boek waaraan ik begin, maar waarmee ik voortijdig stop, krijg je in het kort de reden. Als afsluiter.

dinsdag 20 oktober 2009

hoe Hans Hagen een tienjarige jongen heel gelukkig maakte


Vandaag hadden we Hans Hagen te gast in onze bib. Hij kwam er een Gouden Lijstje onthullen en gaf een lezing aan kinderen van het vijfde leerjaar.
"Vandaag ben ik heel gelukkig," zei een jongen tegen me voor hij naar binnen ging. "Ik ontmoet mijn lievelingsschrijver een keer in het echt!"
"Hans Hagen je lievelingsschrijver," dacht ik "dan heb je smaak." Ik zei het niet hardop, omdat ik toch wel wat twijfels had. Ik kom niet iedere dag een tienjarige tegen die Hans Hagen kent.
Maar mijn twijfels waren onterecht. De jongen kende echt alle boeken waar Hans over vertelde.
Achteraf bleef hij nog even rondhangen en Hans haalde nog meer boeken uit zijn tas. "Ken je die? En die?" Maar de jongen kende ze allemaal. Tot Hans Vlammen bovenhaalde, het kinderboekenweekgeschenk van de Nederlandse Kinderboekenweek 2008, en dus in Vlaanderen niet te krijgen. En nee, dat kende hij nog niet.
Hans gaf zijn eigen exemplaar cadeau, gesigneerd.
En nog nooit heb ik een jongen zo trots naar huis weten gaan.

En de jeugdbibliothecaris, die was heel tevreden. Want daar doe je het toch voor.

maandag 19 oktober 2009

even elders kijken


Ik doe het niet vaak, leuke websites signaleren. Maar hier moet je toch even gaan kijken. Op Wisebits worden korte filmpjes getoond die stuk voor stuk een vraag opwerpen. Soms filosofisch, soms wiskundig, soms wetenschappelijk...
Bas Haring (die jeugdboekenliefhebbers zeker kennen als de Gouden Uilwinnaar van 2002) coördineert deze website.

zondag 18 oktober 2009

motivatie

In een vorig leven heb ik nog les gegeven aan de lagere school. Vorige week kreeg ik een mail van een moeder van een leerling die ik in het vijfde leerjaar bij me had. Haar dochter moet, als ik me niet vergis, nu zestien zijn.

Dit was de mail:
"Er zijn zo van die leerkrachten die altijd zullen bij blijven hé ... Bijvoorbeeld die leerkracht die aan Liesbeth gezegd had dat ze toch maar eens iets moest inzenden voor Soetendaelle.
Ze heeft dat dit jaar terug gedaan en heeft gisteren bericht gekregen dat ze een prijs behaald heeft met 5 gedichten.
Liesbeth fier, ik fier, ...
Nog eens bedankt voor de allereerste motivatie."

Leuk toch? Tevens een bewijs dat wat recensent Pjotr van Lenteren hier beweert niet klopt. Natuurlijk maak je in het onderwijs van je hele klas geen literatuurliefhebbers. Maar het zijn de uitzonderingen op de regel die het hem doen. Voor die kinderen kan je echt iets wezenlijks in hun leven veranderen.

zaterdag 17 oktober 2009

we waren even weg


Ja, we zaten voor vijf dagen in Brugge. In een heel charmant 17de-eeuws huisje onder de toren van de Sint-Gilliskerk. Geen gewoon vakantiehuisje, maar een huisje dat met heel veel liefde door de eigenaar ter beschikking wordt gesteld. Dat bleek wel uit het haardvuur dat al brandde toen we aankwamen, de fles Brugse Zot en de koekjes die stonden te wachten, de gevulde fruitschaal en een hele pot vol Chocotoffs. De man is trouwens fan van Kuifje, en dat zie je overal in het huisje.
Dat die Middeleeuwse huisjes raar in elkaar zitten kan je zien op de foto (klik op de foto voor de vergroting). Het raam rechts van de voordeur hoort bij het huis van de buren, maar aan het dak zie je dan dat de ruimte erboven bij het vakantiehuisje hoort. Een verdieping hoger verspringt het weer. En de achterkant klopt dan weer niet met de voorkant. Net alsof er vroeger wel eens een kamertje aan de buren werd gegeven als die er toevallig een te kort hadden.

Wat we daar gedaan hebben? We deden het kalmpjes aan. Wat terrasjes, een museum bezoeken, wat kuieren door de straten, een bezoekje aan Damme, een namiddag naar zee... Met een spruit die regelmatig moet slapen moet je niet te veel plannen. Maar de tijd tussenin werd opgevuld met lezen en luieren.

Nu nog wat nagenieten.

zaterdag 10 oktober 2009

ik lees Stilton! #12


Voilà, via de Poort van Diamant ben ik met Geronimo Stilton en de Fantasia Club in Florissant, het rijk van de feeën beland. In dat rijk wordt er trouwens Feeërieks gesproken (toegegeven, dat is een geslaagd woordgrapje). Ik heb gezien hoe de held Geronimo uiteindelijk de feeënkoningin Florina, die om een onduidelijke reden door de heksenkoningin Strega in een diepe slaap werd gehouden, heeft gered. En ik heb verder gelezen tot de laatste bladzijde. Voor wie niet meer kan volgen - ik ben toch al een hele tijd geleden begonnen - vat ik het 386 bladzijden tellende boek even samen. Hou je vast:

Geronimo vindt op zolder een muziekdoosje met een tekst in geheimschrift.
Via een gouden trap komt hij in Fantasia.
Daar ontmoet hij Prulletje Prulschrijver die het briefje vertaalt. Florina, de feeënkoningin, blijkt in gevaar te zijn.
Geronimo stapt door de Poort van Robijn en vraagt aan de heksenkoningin toestemming om door haar rijk te reizen.
Geronimo stapt door de Poort van Topaas en vraagt aan de zeemeerminnenkoningin toestemming om door haar rijk te reizen.
Geronimo stapt door de Poort van Gele Kwarts en vraagt aan de drakenkoning toestemming om door zijn rijk te reizen.
Geronimo stapt door de Poort van Smaragd en vraagt aan de koning van de aardmannetjes toestemming om door zijn rijk te reizen.
Geronimo stapt door de Poort van Saffier en vraagt aan de kabouterkoning toestemming om door zijn rijk te reizen.
Geronimo stapt door de Poort van Amethist en vraagt aan de laatste reus toestemming om door zijn rijk te reizen.
Geronimo stapt door de Poort van Diamant, vindt de feeënkoningin die door de heksenkoningin in slaap werd gebracht, geeft haar een kus en ze ontwaakt.
Omdat daarmee alles opgelost is, vliegt Geronimo op de rug van een draak weer terug.
Geronimo besluit over dit verhaal een boek te schrijven.

De ontknoping van het verhaal (de slapende feeënkoningin moet wakkergekust worden) vind ik zo zwak en eigenlijk regelrechte diefstal van het sprookje van Doornroosje. Maar ik heb het vermoeden dat het niet zozeer om het verhaal gaat. De zedenles die er in zit lijkt belangrijker. En om dat te onderstrepen blijken er dat niet 1, maar wel 2 te zijn. Op bladzijde 296 vind ik "Toon vriendschap, liefde en respect voor iedereen, dan hebben ze het ook voor jou." En op bladzijde 318: "Magie is als je jezelf wijsmaakt dat je de werkelijkheid kunt veranderen. De fantasie echter maakt het mogelijk om met andere ogen naar dingen te kijken en dingen te zien die anderen niet zien."

En dan is er ook nog de Fantasia Club. Dacht ik in het begin nog dat het om de hoofdpersonages van het boek zou gaan, dan blijkt dat nu niet waar. Op Stilton zelf en Prulletje Prulschrijver na zijn het gewoon wat nevenfiguurtjes die haast niets anders hebben gedaan dan met Geronimo een eindje te zijn meegestapt.

Het boek eindigt nog met het Fantasia Woordenboek, een alfabetisch geordende verklarende lijst van al wat met fantasy en mythologie te maken heeft. Nu heb ik al eerder een boompje opgezet over de zogenaamde toegankelijkheid van een boek als dit die je in vraag kan stellen als de auteurs de kinderen om de oren slaan met onbegrijpelijke termen. En ik vind persoonlijk niet dat kinderen elk woord of elke passage van een verhaal moeten begrijpen. Vaak kan het al voldoende zijn als ze bijvoorbeeld de sfeer oppakken. Maar van een informatieve tekst - die het Fantasia Woordenboek toch is - vind ik wél dat elk woord voor kinderen duidelijk moet zijn. Nochtans wordt de doelgroep (acht- tot tienjarigen) hier bestookt met woorden als mineralen, transparantie, facetten, synthetisch, variant, spiritualiteit, manuscript, episch, aristocratisch, religie, astronomie, filosofie, methaan, spiraalvormig, kenmerkend, oreaden, mythisch, schrijlings, trilogie, complex, continent, ritueel... Dit ruikt toch wel erg vaak naar copy paste uit teksten die absoluut niet voor kinderen zijn bedoeld. Waardoor ik ook mijn twijfels heb over de kindlievendheid van de makers.

Zo, binnenkort krijgt u van mij nog een slotbeschouwing. En daarna laat ik dit boek - graag - voor wat het is en wijd ik mijn aandacht weer aan boeken die toch mooier zijn dan "Het Mooiste Kinderboek Aller Tijden".

zaterdag 3 oktober 2009

waarom oma een naamkaartje aan de plant hing


Nee, Miels oma heeft geen last van Azheimer, waardoor ze nu aan alle voorwerpen naamkaartjes zou moeten hangen.

Maar waarom hangt er dan wel zo'n plaatje aan deze kamerplant?

Omdat zelfs de bloemist hard had moeten zoeken naar de naam.

Was dat dan nodig?

Ja, want oma was speciaal naar de bloemenwinkel gereden om de naam te weten?

Waarom dan wel?

Omdat de apotheker de naam niet wist!

De apotheker?

Inderdaad die wist het niet. En de assistent ook niet.

Ja zeg, wie gaat er nu naar de apotheker om de naam van een plant te kennen?

Maar de buurvrouw wist het ook niet!

Ja maar, dan ga je toch niet naar een apotheker?

Toch wel, want ze hadden haar naar daar gestuurd!

Maar waarom?

Omdat het niet lukte een foto door te mailen. Is dat nu zo moeilijk te volgen?

Een foto te mailen? Naar wie?

Naar het Antigifcentrum! Ze kon aan de telefoon niet vertellen hoe de plant heette en ze kreeg ook niet uitgelegd hoe hij eruit zag. En een foto doormailen lukte ook niet. En toen hebben de mensen van het Antigifcentrum haar doorgestuurd naar een apotheker.

En nu heeft ze dus een naamkaartje aan de plant hangen. En ze let ook wat beter op als Miel nog eens iets in zijn mondje stopt.

donderdag 1 oktober 2009

gelezen in de maand september

De club van lelijke kinderen (Koos Meinderts en Annette Fienieg) - 9+ ===
Mijn broer, de nieuwe en ik (Martha Heesen) - 10+ ====
Sebas de zeerover ziet de wereld half (Paul de Moor en Benjamin Leroy) - 4+ ===
Hebbeding (Kristel Deweerdt en Margot Dieleman) - 8+ ===
Juwelen van stras (Carli Biessels en Martijn van der Linden) - 10+ ===
Het vertrek van de mier (Toon Tellegen) - 15+ ===
Zwaantje en Lolly Londen (Hans Hagen en Philip Hopman) - 7+ ====
Graaf Sandwich en andere etenswaardigheden (Jan Paul Schutten en Jeroen Funke) - 9+ ===