dinsdag 4 augustus 2009

slaat Karlijn Stoffels een nieuwe weg in?


"Het gaat van kwaad naar erger met de Nederlandstalige jeugdliteratuur."
"De gouden jaren tachtig en negentig zijn nu wel voorgoed voorbij."
"Uitgevers zijn hoe langer hoe minder geïnteresseerd in literaire kinderboeken. Als het maar verkoopt."

Het zijn kreten die niet alleen in de Kuyperlezing te horen waren. Ze maken gewag van een tendens die waarschijnlijk wel klopt. Zelfs uitgeverijen die er vroeger een punt van maakten kwalitatieve kinderboeken uit te geven, halen nu ook auteurs in huis die er duidelijk enkel voor moeten dienen de verkoopcijfers omhoog te jagen. Maar zijn er ook auteurs die het geweer van schouder verwisselen en anders (lees: populairder) gaan schrijven? In dat opzicht viel de laatste tijd wel eens de naam van Karlijn Stoffels, zoals bijvoorbeeld hier. Daarom dat ik haar laatste boek Tegen de muur op (14+) heb gelezen om te checken of deze bewering klopt.

Zonder uitgebreid op de inhoud in te gaan kan ik zeggen dat het hoofdpersonage Bibi op zoek gaat naar haar vader. Na de dood van haar moeder heeft ze enkel een oude foto van een jongeman van wie ze vermoedt dat het haar vader is. Ze belandt in de wereld van de graffitispuiters, experimenteert ook een beetje mee, en vindt uiteindelijk wat ze zoekt.

Het lijkt niet echt een hoogst originele verhaallijn en dat is het ook niet. Maar dat hoeft nog niet te betekenen dat het slecht geschreven is. Kenden we Karlijn Stoffels eerder als iemand die heel lyrisch en haast poëtisch schreef, waarvan Koningsdochter, zeemanslief wel het ultieme voorbeeld was, dan is toegankelijkheid het sleutelwoord dat we hier moeten gebruiken. Af en toe verzinkt ze wel eens in clichés zoals '... mijn moeder, die naar melk en honing rook' (p.23) of '... en dat ik al die jaren als een kostbaar bezit bewaard had' (p.54). Maar het verhaal is toch vooral vlot geschreven.
De personages dan. Best wel geloofwaardig, met uitzondering van de aboriginal Paddie, waarvan je eerst vermoedt dat het een man is, maar die bij nader inzien toch een vrouw blijkt te zijn.

Op pagina 40 krijgen we plots een nieuw thema voorgeschoteld. Acht bladzijden lang krijgen we opeens te maken met Bibi's masturbatie- en vrijproblemen. Dit ruikt naar populisme. En het komt zeker in het begin heel geforceerd over. Naarmate het verhaal vordert krijgt dit thema wel een duidelijker plaats. Maar had het boek dit echt nodig?

Af en toe lijkt Karlijn Stoffels de moeilijkheden ook uit de weg te gaan. Bibi's onechte vader reageert wel erg gemakkelijk als Bibi op de vraag hoe het op school gaat antwoordt: "Papa, ik moet je nog iets zeggen. Ik ga dit jaar niet studeren." Haar vader heeft slechts zeven lijnen nodig vooraleer hij al antwoordt: "Natuurlijk... ja. Dat is waar. Ik heb er niet zo bij stil gestaan. Het is eigenlijk een heel goed idee van je. Wanneer heb je dat besloten?" (p.54)

Wanneer Bibi bij haar vader voor het eerst een vliegertje oplaat dat ze het wel zou voelen als haar vader haar echte papa niet zou zijn, gaat het als volgt: '"Je klets maar wat,' zei hij. (...) "Ik ben je vader, dat voel je toch?" "Natuurlijk," zei ik. "Nou, ik ben je echte vader niet," zei hij. Ik keek hem aan. Ik zag dat hij wegtrok. "Grapje," zei hij vlug. Maar het was te laat. Ik had het gevoel dat ik plotseling voor een brede, diepe kloof stond waar ik elk ogenblik in kon vallen. "En mama?" vroeg ik. Mijn oren suisden. "Mama wel," zei hij kortaf.' Is het flauw van mij als ik vind dat deze discussies wel erg gemakkelijk gaan? Hier zat veel meer in.

Maar ondanks deze opmerkingen is er toch iets dat het boek nog recht houdt. Karlijn Stoffels heeft zeker geen slecht boek geschreven. Tegen de muur op heeft me niet verveeld. De spanningsboog staat goed strak. En het einde heeft zelfs nog een verrassing in petto.
Maar het heeft me ook weer niet doen smachten naar meer. Er zijn al zoveel auteurs die dit soort boeken schrijven. Het is gewoon het volgende goede boek in het rijtje. En van een schrijfster die voorheen boeken schreef waarbij je van het begin tot het einde zalig kon bij zitten zuchten, verlang je toch wat meer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten