lettererf stopt er mee...

... maar ik zwaai je niet uit. Ik verwijs je door:

Mijn bedenkingen over jeugdliteratuur vind je terug op vertel eens. Daar staan vanaf nu ook mijn lijstjes 'gelezen in de maand...'

Wie eerder houdt van korte berichtjes over jeugdliteratuurmoet absoluut naar de blog van Jeugdbib Ham. Diezelfde berichtjes vind je ook op de Facebook-fanpagina.

En wie denkt mij goed genoeg te kennen om mijn persoonlijke Facebookvriend te worden, kan mij hier vinden.

uitdunnen

Help! Na jaren verzamelen is mijn collectie kinder- en jeugdboeken ongeveer 800 boeken groot. Mijn boekenrek in mijn vorig huis stond allang vol. De rest zat in dozen op zolder.

Maar nu ik verhuisd ben heb ik me twee identieke oude eiken boekenkasten aangeschaft (lang leve Kapaza). Zo met doorzichtig glas in de deurtjes zodat je de boeken goed ziet staan.

Maar vanaf nu wil ik alleen nog maar die boeken bewaren die me op de een of andere manier enorm geraakt hebben. Ik wil mijn verzameling echt uitdunnen. Ik hou die boeken waarvan ik denk: ooit moet ik die nog eens herlezen (al weet ik best dat het er toch nooit van komt, ik heb gewoon nog te veel om te lezen). Maar de rest moet weg. Ook al zijn die goed, echt wel goed of toch wel echt heel erg goed. Hooguit honderd wil ik er overhouden. En komt er een nieuw bij, dan moet er een ander uit. Wat ik dan na jaren overhoud moet echt iets zijn om van te likkebaarden (ik zoek nog een beter superlatief).

Maar ondertussen zit ik dus met pakweg 700 boeken te veel. Iemand een idee wat ik er mee kan doen?

gelezen in de maand maart

Ik was een rat (Philip Pullman en Harmen van Straaten) - 9+ =====
Een sprookje over een jongetje dat zich op een Pinokkioachtige manier steeds dieper in nesten werkt, zonder zelf te weten waardoor. Je zou kunnen denken dat dit niet erg origineel is, maar dat is het juist wel door de ongelooflijk verrassende plot. Voorts wordt met heel veel humor ook de macht van de media op de korrel genomen. Bovendien bewijst Philip Pullman weer eens een rasverteller te zijn.

De man in de wolken (Koos Meinderts en Annette Fienieg) - 5+ =====
Een weinig verrassend verhaal over hoe bezit niet altijd gelukkig maakt. Maar ondanks de moraal die er vingerdik op ligt is er weinig mis mee.

Het boek van Max Berg (Aleksander Melli) - 14+ =====
Controversieel verhaal over een groep kinderen die op een eiland worden neergezet en daar zelf alle regels mogen bepalen, als onderwerp van een tv-realityshow.
Intrigerend verhaal met vooral een heftig einde, maar de tussenkomsten van de verteller zijn vaak te uitvoerig en overbodig. Ook de hoofdpersoon lijkt wel erg slim voor zijn twaalf jaar (zelfs voor een nerd), en dat maakt het personage niet altijd geloofwaardig.

Verkleedfeest (Nannie Kuiper en Alice Hoogstad) - 3+ =====
Een verhaal in versvorm. De verzen mochten soms wel wat spitsvondiger zijn.

De boomhut (Marije Tolman en Ronald Tolman) - 3+ =====
Een prachtig tekstloos prentenboek over een hele warme plek waar het heerlijk is om voluit dier (of kind) te zijn. Bijzonder mooie prenten die opvallen door de vele sferen die vooral door kleuren worden opgeroepen. De personages lijken misschien wel zeemzoet, maar dan toch met een subtiel artistiek randje.

Roodgeelzwartwit (Brigitte Minne en Carll Cneut) - 5+ =====
Een verhaal over kinderlijke vriendschap, de baas spelen en de ruzies die daarbij horen. Sober geschreven. Wat moraliserend. Maar dit boek proef je natuurlijk voor de schitterende prenten van Carll Cneut.

De bewakers van Astragan (Luc Embrechts) - 12+ =====
Dit boek heb ik uitgelezen in opdracht. Fantasy opgebouwd rond een waslijst aan clichés. Door de vele trucjes die toegepast worden om spanning in het verhaal te brengen wordt het zo ongeloofwaardig dat net die spanning wordt onderuit gehaald. Maar vooral taalkundig loopt het in dit boek erg mank. Sorry, maar dit is echt niet goed. Gauw vergeten.

mededeling

Ik had het graag zelf officieel gedaan, maar kan het toch niet zo goed als Miel het doet. Kijk maar naar het filmpje.

nieuwe blog

De jeugdbib van Ham heeft een hele leuke blog. Ik mag dat zeggen, want ik heb hem zelf gemaakt.

De blog is niet zozeer bedoeld voor kinderen (want kinderen bloggen volgens mij niet) en ook niet echt voor mensen zoals wij die elke dag midden in de boeken staan. Het is eerder bedoeld om mensen die elke dag tussen de kinderen staan een beetje warm te maken voor jeugdliteratuur. Er is ook een fanpagina op facebook met nagenoeg dezelfde inhoud.

De blog heeft een tijdje op proef gedraaid, maar eergisteren hebben we hem bekend gemaakt. Maar nu heb ik bezoekers nodig. Want anders moet ik hem van mijn werkgever weer opdoeken.

Dus als de bliksem naar hier om de blog te bekijken of naar hier om fan te worden via Facebook!

gelezen in de maand februari

Verhalen uit een verre voorstad (Shaun Tan) - 12+ =====
Shaun Tan leerden we kennen in het tekstloze De aankomst. Maar deze keer bewijst hij ook nog eens een goed schrijver te zijn. Het boek bestaat uit een reeks kortverhalen, surrealistisch, en telkens de lezer verwonderend achterlatend. Mijn favoriet is dat van de buitenlandse student.
Prachtig geschreven, prachtig geïllustreerd en prachtig uitgegeven.

De vriend van de vriendin van de moeder van Maja (Katarina Kieri) - 15+ =====
Op het eerste zicht een aantal losse novelles, over opgroeien, liefde en kwetsbaarheid, maar naarmate het boek vordert blijken ze allemaal ragfijn met elkaar verbonden te zijn.
Na het lezen ben je geneigd het boek onmiddellijk opnieuw te lezen, om door wat je nu meer weet met andere ogen naar de verhalen te kunnen kijken.

De 17de zomer van Maurice Hamster (Laure Van den Broeck) - 14+ =====
Een debuutroman die bij vlagen heel knap geschreven lijkt te zijn en elders dan weer totaal ontspoort. Er zijn momenten dat er te weinig met verhaalelementen gebeurt en op andere momenten zijn vergezochte kunstgrepen toegepast of worden overdenkingen ellenlang uitgeschreven. Bepaalde dialogen zijn erg ongeloofwaardig qua taal. Een Boekenwelp waard? Ik vind van niet.

Roodkapje (Lucy Cousins) - 2+ =====
Bekende en minder bekende sprookjes worden herleid tot enkele zinnen die toch precies de essentie van het verhaal vatten, zodat ze begrijpbaar zijn voor een jonge kleuter. Vaak wordt gebruik gemaakt van herhalingen, waar deze kinderen dol op zijn. Er worden naar hartelust mensen en dieren opgegeten, maar toch wordt het nooit eng. En de heerlijke illustraties zijn precies in de stijl die we van Lucy Cousins gewoon zijn: ruw geschilderd, maar raak.

goed en kwaad in jeugdliteratuur

We hebben in Vlaanderen al een woelig jaarbegin gehad. Een nieuwe seriemoordenaar, een verwoestende gasontploffing, een catastrofale treinbotsing…

Het is boeiend eens te bekijken hoe de mensen die hierbij betrokken zijn in de media worden opgevoerd. Van slachtoffers worden haast bovennatuurlijke helden gemaakt. Ze zouden geen vlieg kwaad doen, waren overal en door iedereen geliefd, hun inzet voor andere mensen wordt dik in de verf gezet. Je zou er haast nederig bij worden. Tegen zulke supermensen verdwijnen wij, gewone stervelingen, in het niets.
Een dader wordt dan weer afgeschilderd als een eenzame zonderling. Zelfs als achteraf blijkt dat zo iemand ook gewoon een vader of een vriend kan zijn, dan wordt dat al gauw een geboren misleider, een gewetenloze manipulist.

Kijk, ik wil hier nu geen discussie voeren over hoe erg de misdaden wel zijn die Ronald J. heeft gepleegd. Ik wil ook niet afdingen op het feit dat slachtoffers best aangename mensen kunnen zijn. Maar ik vind het heel ongezond dat mensen alleen maar eenzijdig naar deze mensen kunnen kijken. Blijkbaar heeft de modale mens dat wit-zwartbeeld nodig om met dergelijk nieuws te kunnen omgaan. Blijkbaar doen we spontaan aan de 'ontmenselijking' van bijvoorbeeld een dader en de ophemeling van een slachtoffer om alles beter te kunnen plaatsen. Mensen kunnen vaak geen andere 'waarheid' aan dan dat de wereld uit goede en slechte mensen bestaat. Met nuancering hebben ze het moeilijk.
Dienen deze polariserende portretteringen de waarheid? Waarschijnlijk niet altijd. Je kan je bijvoorbeeld de vraag stellen of de kinderen van Ronald J. ook op die manier naar hun vader kijken.

Boeken kunnen echter helpen zwart-witdenken te doorprikken. Daarom dat het ontzettend belangrijk is dat er kinderboeken bestaan waarin de scheiding tussen goed en kwaad niet zo gemakkelijk te trekken is. Boeken die niet meedoen aan die voortdurende polarisering. Boeken waarin ook mensen met slechte trekken menselijk worden neergezet. Zodat kinderen een correcter mensbeeld meekrijgen. Zodat ze dingen ook van een andere kant kunnen en durven bekijken.

Zo in de vlugte kom ik al aan enkele boeken die wat dat betreft een nuttige bijdrage hebben geleverd. Weet je er nog meer? Vul maar aan.

Marja - Lies Bate (12+)
Allemaal willen we de hemel - Els Beerten (14+)
Duivelshanden - Heide Boonen (12+)
Het nachtland - Jan de Leeuw (14+)
Al zijn eendjes - Christian Duda (7+)
Right behind you - Gail Giles (14+)
Vallen - Anne Provoost (14+)

Ik zeg wel vaak wat ik niet goed vind aan een boek. Wat is dan wel een eigenschap van goede jeugdliteratuur? Genuanceerd omgaan met goed en kwaad zou er een kunnen zijn. Alhoewel dat ook niet altijd hoeft. Sommige auteurs gaan dan weer zo karikaturaal om met goed en kwaad dat het op die manier ook weer sterk wordt. Maar als het duidelijk is dat het om karikaturen gaat, draagt dat natuurlijk ook bij tot het nuanceringsvermogen van kinderen.